در این مقاله اشاره می‌کنیم که نظریات مارکسیستی توسعه، مثل مکاتب وابستگی متقابل، امپریالیسم و... ثابت کرده‌اند که توسعه معیار ثابتی ندارد که همه‌ی کشورها تحت انقیاد آن درآیند و توسعه امری خطی، دستوری و متکی بر آرای لیبرالیسم نیست.